قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) برنامه‌هایی هستند که روی یک بلاک‌چین ذخیره می‌شوند و در صورت برآورده شدن شرایط از پیش تعیین شده‌شان اجرا می‌شوند. آن‌ها برای خودکارسازی قراردادهای معمولی استفاده می‌شوند تا دیگر نیازی به توافق و دخالت واسطه وجود نداشته باشد. به وسیله قراردادهای هوشمند اتلاف وقت نیز از بین می‌رود و همه شرکت‌کنندگان میتوانند فورا از نتیجه آن آگاه شوند. قراردادهای هوشمند همچنین می‌توانند یک گردش کار را به صورت خودکار انجام دهند و در صورت برآورده شدن شرایط، شروع به انجام کار بعدی کنند.

قراردادهای هوشمند چگونه کار می‌کنند؟

قراردادهای هوشمند با پیروی از عبارات ساده "اگر... آنگاه..." که در یک کد روی یک بلاک‌چین نوشته می‌شوند، کار می‌کنند. شبکه‌ای از کامپیوترها زمانی که شرایط از پیش تعیین شده برآورده و تایید شوند، اقدامات لازم را انجام می‌دهند. این اقدامات می‌تواند شامل آزاد کردن یک وجه، ثبت‌نام یک وسیله نقلیه، صدور یک بلیط یا هر چیز دیگری باشد. پس از تکمیل تراکنش، بلاک‌چین نیز بروز می‌شود. این به این معناست که تراکنش پس از تکمیل شدن دیگر قابل تغییر نیست و تنها طرف‌هایی که توسط قرارداد هوشمند مجاز هستند می‌توانند نتایج آن را مشاهده کنند.

تاریخچه قرارداد هوشمند

ایده قراردادهای هوشمند نخستین بار توسط دانشمند کامپیوتر و رمزنگاری، نیک سابو (Nick Szabo) در سال ۱۹۹۴ معرفی شد. او اصول کلی قراردادهای هوشمند را تعریف کرد، اما در آن زمان فضای مناسبی برای تحقق ایده‌های او وجود نداشت. با ظهور فناوری بلاک‌چین، ایده قراردادهای هوشمند عملی شد. بیت‌کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز جهان پایه‌گذار نوعی قرارداد در بلاک‌چین بود اما متاسفانه پروتکل بیت‌کوین فقط با هدف ایجاد یک ارز خصوصی توسعه یافته بود و نمی‌توانست تمام فرایندهای مورد نیاز را برآورده کند. اتریوم امکان ایجاد قراردادهای هوشمند را برای تمام پروژه‌ها عملی کرد و گام نوینی در جهت هوشمندسازی جهان برداشت.

مزایای قراردادهای هوشمند

سرعت، کارایی و دقت

پس از تحقق یک شرط، قرارداد بلافاصله اجرا می‌شود. از آنجایی که قراردادهای هوشمند دیجیتالی و خودکار هستند، هیچ کاغذی برای پردازش آن‌ها وجود ندارد و زمانی که برای نوشتن دستی قرارداد صرف می‌شود و همچنین خطاهایی که ممکن است در قرارداد نوشته شده، وجود داشته باشند نیز از بین می‌روند.

اعتماد و شفافیت

از آنجا که هیچ شخص ثالثی در کار نیست، و از آنجا که سوابق رمزگذاری شده تراکنش‌ها بین شرکت‌کنندگان به اشتراک گذاشته می‌شود، دیگر این شک و شبهه که آیا اطلاعات برای منافع شخصی تغییر داده شده است یا خیر از بین می‌رود.

امنیت

سوابق تراکنش‌های بلاک‌چین رمزگذاری شده است، که این قابلیت هک آن‌ها را بسیار سخت می‌کند. علاوه بر این، از آنجا که هر رکورد به رکوردهای قبلی و بعدی در یک دفتر کل توزیع شده متصل است، هکرها باید کل زنجیره را تغییر دهند تا بتوانند یک رکورد را تغییر دهند.

صرفه‌جویی

قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه‌ها برای رسیدگی به تراکنش‌ها و در نتیجه تاخیرهای زمانی و کارمزدهای مرتبط با آن‌ها را از بین می‌برند.